การเซ็นชื่อในกระดาษเปล่า แล้ววันหนึ่งมีเจ้าหนี้มาเรียกร้องหนี้ เหตุใดจึงต้องรับผิดชอบตามกระดาษแผ่นนั้น ซึ่งไม่เคยเห็นข้อความมาก่อน หากคิดตามหลักทั่วไปอาจไม่ต้องรับผิดในสิ่งที่เขาไม่เคยเห็น แต่หลักกฎหมายกำหนดขึ้น เพื่อให้สังคมสงบสุขและคนต้องมีความรอบคอบและต้องรับผิดชอบทุกการกระทำของเขา มิฉะนั้น สังคมจักมีความวุ่นวายโดยการปฏิเสธทุกการกระทำซึ่งเป็นผลร้ายต่อตนเอง กฎหมายจึงกำหนดข้อยกเว้นความรับผิดชอบไว้เป็นการเฉพาะเจาะจง นอกเหนือจากนั้นเขาจำต้องรับผิดชอบความเสียหายหรือหนี้ที่เกิดขึ้น
ปัญหาที่พบบ่อยในชีวิตประจำวัน เหตุใดคนเซ็นชื่อในสัญญาค้ำประกันซึ่งยังไม่มีการกรอกข้อความมาก่อน จึงต้องรับผิดชอบในหนี้ของลูกหนี้ด้วย เรื่องนี้เป็นกรณีพิพาทขึ้นสู่ศาลจนกระทั่งมีผลการตัดสินออกมา
ประเด็น เซ็นชื่อในสัญญาค้ำประกัน โดยที่ยังไม่ได้กรอกข้อความ ถือเป็นความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง
คำพิพากษาศาลฏีกาที่ 357/2548
นายทุกข์ ลงชื่อในสัญญาค้ำประกันซึ่งยังไม่มีการกรอกข้อความใดๆ พร้อมมอบสำเนาทะเบียนบ้านและสำเนาบัตรประชาชนแก่ เจ้าหนี้ ต่อมาวันหนึ่งเขาถูกฟ้องเรียกหนี้ค้ำประกันแทน นายขอน ลูกหนี้ ตามสัญญาดังกล่าว พฤติกรรมเช่นนี้ถือเป็นการกระทำโดยประมาทเลินเล่อซึ่งเป็นการเสี่ยงภัยในการ กระทำของตนเองอย่างร้ายแรง เมื่อมีการนำสัญญาค้ำประกันที่กรอกข้อความผิดไปจากเจตนาของตน อันเป็นผลสืบเนื่องมาจากความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง นายทุกข์ไม่อาจอ้างความสำคัญผิดนั้นมาใช้ประโยชน์แก่ตนตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 158 ซึ่งบัญญัติว่า ความสำคัญผิดตามมาตร 156 หรือ มาตรา 157 ซึ่งเกิดขึ้นโดยความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรงของบุคคลผู้แสดงเจตนา บุคคลนั้นจะถือเอาความสำคัญผิดนั้นมาใช้ประโยชน์แก่ตนไม่ได้ จึงทำให้นายทุกข์ต้องร่วมรับผิดกับนายขอน ลูกหนี้ต่อเจ้าหนี้ตามสัญญาค้ำประกันฉบับนั้น
ประเด็น เจ้าของที่ดินลงชื่อในหนังสือมอบอำนาจโดยที่ยังไม่ได้กรอกข้อความ ถือเป็นความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง
คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1368/2552
โจทก์กู้ยืมเงินจากจำเลยที่ 1 และมอบหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส.3) หนังสือสำคัญที่ดินพิพาท หนังสือมอบอำนาจให้จดทะเบียนโอนของ ค. เจ้าของที่ดินเดิมและลงชื่อในหนังสือมอบอำนาจโดยที่ยังไม่กรอกข้อความให้ไว้แก่จำเลยที่ 1 เป็นประกันหนี้กู้ยืมต่อมาจำเลยที่ 1 ปลอมหนังสือมอบอำนาจดังวกล่าวด้วยการกรอกข้อความโดยไม่ได้รับความยินยอมและฝ่าฝืนคำสั่งของโจทก์โอนขายที่ดินให้แก่จำเลยที่ 2 พฤติการณ์ดังกล่าวย่อมทำให้บุคคลภายนอกผู้สุจริตหลงเข้าใจว่าจำเลยที่ 1 เป็นตัวแทนของโจทก์ในที่ดินพิพาททั้งการที่โจทก์ลงลายมือชื่อในหนังสือมอบอำนาจโดยไม่กรอกข้อความถือเป็นความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง โจทก์ไม่อาจยกเอาความผิดของตนดังกล่าวมาปฏิเสธความผิดต่อจำเลยที่ 2 ซึ่งรับโอนที่ดินพิพาทมาโดยสุจริต
กรณีศึกษาข้างต้น เป็นตัวอย่างเตือนใจให้พึงระวังการเซ็นชื่อในกระดาษว่างเปล่า แล้วไว้วางใจคนอื่นไปกรอกข้อความตามใจชอบ ข้อวินิจฉัยของศาลถือว่าพฤติกรรมแบบนี้เป็นความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง และนำมาอ้างเพื่อยกเว้นความรับผิดชอบของตนมิได้ ดังนั้น เพื่อป้องกันความเสียหายที่อาจมีขึ้น ท่านจึงต้องรับรู้ข้อความในสัญญาทุกชนิดและทำความเข้าใจให้ถ่องแท้ก่อน จึงเซ็นชื่อในเอกสาร มิควรทำอย่างเร่งร้อนหรือขาดความรอบคอบ เนื่องเพราะผู้กระทำต้องรับผิดชอบตามสัญญาดังกล่าวโดยมิอาจอ้างความสำคัญผิดตามข้อกฎหมายเพื่อเป็นประโยชน์แก่ตนได้
